شهود و خلاقیت

من جستجو نمی کنم، من پیدا می کنم.         پابلیو پیکاسو

این نقل قول کوتاه اما عمیق منتسب به پیکاسو نقاش و پیکر تراش معروف اسپانیایی است. در این نوشتار قصد دارم نقل به معنایی بر این گفته کوتاه بنویسم.

مهمترین چیزی که این گفته می خواهد بیان کند این است که همۀ چیزها را نمی توان با فکر کردن و منطق بدست آورد. دستیابی به برخی موضوعات بالاتر از حوزه فکر و ذهن ما است.

به بیان دیگر، برای دستیابی به برخی چیزها ما به ابرازی قوی تر و گسترده تر از ذهن بشری مان نیاز داریم. با پیشرفت علوم از جمله روانشناسی بر ما معلوم شده که ذهن بشر علیرغم تسلط زیادی که بر زندگی اکثریت انسان ها پیدا کرده است یک ابزار محدود است. بر این اساس، برای دستیابی به برخی سوال ها باید پای خود را فراتر از دنیای ذهن و فکر بگذاریم و از آن طریق به جواب برسیم. در این راستا، تحقیقات نشان داده که از طریق تمرکز به درون خود می توانیم پاسخ بسیاری از این نوع سوالات را پیدا کنیم.

مثلن کاری که یوگیست ها و یا پیروان مکتب روانشناسی یونگ می کنند را در نظر بگیرید:

آنها می گویند که «جهان در درون من است.» بر اساس این ایده هر آنچه که ما در جهان بیرون جستجو می کنیم نسخه اصلی اش در درون خودِ ما وجود دارد. بنابراین، اگر می خواهیم به موضوعی خلاقانه برسیم ریشه آن را در وجود خودمان پی بگیریم و نه با فکر و منطق و اندیشیدن در جهان بیرون به جستجو بپردازیم. این گفته می خواهد بگوید که جستجو در بیرون شانس رسیدن به نتیجه را برای برخی چیزها کم می کند. روی برخی چیزها تاکید می کنم.

اگر بخواهیم تشبیه یا قیاسی برای بهتر فهمیدن موضوع ارائه بدهیم، می شود این طور گفت که فکر کردن در مورد برخی مسائل مثل دیدن سراب است. وقتی تشنه هستید و در بیابانی گیر افتاده اید، شما فکر می کنید که در اثر فکر کردن به آب، آب را دیده اید. اما در واقعیت آنچه شما می بینید یک سراب است که همواره صدها قدم با شما فاصله دارد.

به نظر می رسد که این موضوع در بارۀ موضوعات هنری و معنوی و خودشناسی مصداق بیشتری دارد. مثلن ما با فکر کردن و اندیشیدن در مورد شجاعت آن را در خودمان پیدا نمی کنیم. شجاعت یک حالت و پدیده کیفی و درونی است که بدون فکر کردن به آن و صرفن با دیدن آثار آن در درون خود می توان آن را مشاهده کرد. با توجه به اینکه این نقل قول از زبان یک هنرمند برجسته بیان شده است این مفهوم بیشتر در چنین مواردی قابل لمس است. لذا در این موارد بهتر است به جای توسل به منطق و دانش به درون خودمان متصل شویم. از اینروست که تفاوت بین جستجو کردن و پیدا کردن مشخص می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *