مرور کتاب صوتی گتسبی بزرگ با صدای آرمان سلطان زاده
رمان گتسبی بزرگ (1925) نوشتۀ اسکات فیتز جرالد روایت گم شدن در لذات بیرونی مثل پول، هوس های جنسی و ارتباطات است که با نحوه گویندگی آرمان سلطان زاده به طرز حیرت آوری قابل لمس می شود. گویندگی او ضرباهنگی بسیار دقیق دارد و با اجرای زیر و بم صداها که با تک تک شخصیت های رمان تناسب دارد به شناخت ما از شخصیت ها کمک می کند.
داستان این رمان در لانگ آیلند، در نزدیکی نیویورک رخ می‌دهد. ماجرای داستان توسط نیک کاراوی، راوی اول‌شخص داستان بیان می شود. نیک که دانش آموخته دانشگاه ییل و در عنفوان سی سالگی اش است به عنوان یک تازه وارد در دنیای فروش اوراق قرضه به منطقه ای می آید که در همسایگی آقای گتسبی قرار می گیرد. دختر عمویش دیزی هم در همین منطقه زندگی می کند. در اثر برقراری ارتباط او با دختر عمویش و همسر او که “تام بیوکنن” نام دارد و همکلاسی نیک بوده برگ جدیدی از داستان باز می شود. این ارتباط نام گتسبی را برای او شاخص کرده و در پی این کنجکاوی و البته با دعوت خود گتسبی وارد مهمانی های پر زرق و برق او می شود. در طول داستان مشخص می شود که دیزی قبلن معشوقه گتسبی بوده که بدلیل فقرِ مالیِ گتسبی با او ازدواج نکرده و همسر تامِ ثروتمند شده است. از طریق نیک ارتباط مجددی بین دیزی و گتسبی برقرار می شود که همین امر موجب اتفاقات بعدی داستان و در نهایت ماجرای قتل گتسبی است.
سلطان زاده با صدا پیشگی دقیق خود خط داستان را حفظ می کند. با وجود تعدد شخصیت های رمان به خوبی از پسِ ایفای نقش همه آنها برمی آید. به طور کلی، با صدای راوی داستان که در این رمان نیک کاراوی است و ادای صدا او بعلاوۀ زمانی که در متن داستان نقش ایفا می کند، گوینده با انتخاب زیر و بم (نَواک) متناسب با هر شخصیت برای بیست نفر صدای خاص ایجاد می کند. اگرچه برخی صداها از لحاظی شبیه هم به نظر میرسند، اما گوینده با دادن لحن و کلام مناسب، به هر شخصیت هویت خاصی می دهد. این مهارت بگونه است که در مسیر داستان برای منِ شنونده تردید و سوالی در مورد شخصیت جدید و قبلی به وجود نمی آید.
لحن و کلام گوینده در طول داستان کاملا یکدست است. این موضوع به ویژه در مورد راوی داستان بسیار چشمگیر و ستودنی است. انتخاب لهجه و بیان بی نقص کلمات توسط گوینده باعث می شود که گاه خود را در داستان گم ببینیم و احساس نکنیم که گوینده ای در داستان است. تجربه من به این گونه بود که احساس می کردم فیلمی را می بینم که صحنه هایش را خودم تخیل می کنم. صحنه هایی که با آن صدای در پس صحنه کاملا هماهنگ هستند.
شروع رمان با توصیه ای از سوی پدر راوی است که جزو برترین شروع ها در دنیای رمان می باشد. ماجرای رمان تا تقریبا یک فصل به آخر مانده به گونه ای است که مخاطب تصور می کند ماجرا دارد در زمان حال اتفاق می افتد. در فصل آخر یعنی فصل نهم، راوی، داستان را به طریقی طرح می کند که آنچه تا الان گفته ماجرای دو سال پیش بوده است که او دارد ذره ذره آنها را به یاد می آورد. گوینده در انتقال این حس بین زمانی هم موفق عمل کرده است.
این رمان از آن مدل رمان هایی است که صوتی آن قابلیت بسیار بالایی برای خواندن و یا بعبارتی شنیده شدنش دارد، به خصوص با صدای این گوینده که با تلفیق صدا و احساس خودش، به متن و زنده بودن داستان ارزش بیشتری می دهد. بنابراین، من شنیدن این کتاب را به همه کسانی که کتاب را بر فیلم ترجیح می دهند و البته فرصت کافی برای خواندن رمان ندارند توصیه می کنم.
مشخصات کتاب:
رمان گتسبی بزرگ
مترجم: مهدی افشار
گوینده: آرمان سلطان زاده
تعداد صفحات 224
سال انتشار شمسی1398
سال انتشار میلادی 1925
انتشارات مجید(به سخن)
